ruimtevaart

Ruimtevaart is het geheel van activiteiten gericht op verkenning en gebruik van de ruimte buiten de aardse atmosfeer. Het omvat het ontwerp, de ontwikkeling, de lancering en de operatie van ruimtevaartuigen, en de bijbehorende technologieën zoals raketten, levensondersteuning en communicatie. Ruimtevaart kent bemande en onbemande missies, en orbital (rondom de aarde) en suborbitale trajecten. Doelstellingen zijn wetenschappelijke kennis, technologische innovatie, aardobservatie, communicatie en navigatie, en internationale samenwerking.

Historisch overzicht: de eerste kunstmatige satelliet, Sputnik 1, werd in 1957 gelanceerd en markeerde het begin van de ruimtevaart. In 1961 werd Yuri Gagarin de eerste mens in de ruimte. In 1969 bracht Apollo 11 de mens voor het eerst naar de maan. De Space Shuttle bood een herbruikbaar platform van 1981 tot 2011 en het ISS vereert internationale samenwerking. In de afgelopen decennia zijn commerciële deelnemers, zoals SpaceX en Blue Origin, belangrijker geworden voor bemande en onbemande vluchten.

Organisatie en beleid: internationaal ruimtebeleid is gebaseerd op verdragen zoals het Verdrag inzake de ruimtevaart uit 1967. Belangrijke actoren zijn NASA (VS), ESA (Europa), Roscosmos (Rusland), CNSA (China), JAXA (Japan) en CSA (Canada). Samenwerking vindt plaats via ISS en programma’s als Galileo (navigatie) en Copernicus (aardobservatie). Verdragen benadrukken vreedzaam gebruik, veiligheid en aansprakelijkheid.

Technologie en toepassingen: moderne ruimtevaart vereist betrouwbare raketten, voortstuwing en levensondersteuning, plus avionics en dockingtechnologie. Satellietnavigatie, aardobservatie en communicatiesatellieten leveren data voor wetenschap, weer en klimaat, landbouw en infrastructuur. Ruimtevaart stimuleert technologische innovatie en onderwijs en bevordert internationale samenwerking. Toekomstige doelstellingen omvatten maan- en Marsverkenning, Artemis-achtige missies en verdere groei van commerciële ruimtevaart en wereldwijde partnerschappen.