Risicogewicht

Risicogewicht, in financiële termen bekend als risk weight, is een coefficient die de relatieve risiciness van een blootstelling weerspiegelt. Het wordt uitgedrukt als een percentage en wordt toegepast op een bedrag aan exposure om de zogeheten risk-weighted assets (RWA) te berekenen. Hoe hoger het risicogewicht, des te groter het bedrag aan kapitaal dat een financiële instelling volgens regelgeving moet aanhouden voor die blootstelling.

Het risicogewicht wordt gebruikt in het kader van prudentieel toezicht en kapitaalvereisten. Banken en andere kredietverleners passen verschillende risicogewichten toe op basis van het type activum, de kredietkwaliteit, de beschikbaarheid van onderpand en andere zekerheden. De belangrijkste benaderingen zijn de gestandaardiseerde aanpak, waarbij de regulator vaste gewichten toekent per activaklas, en de IRB-aanpak (internal ratings-based), waarbij de bank zijn eigen interne kredietbeoordelingen en modellen gebruikt om het gewicht te bepalen. In Europa komen deze regels terug in regelgeving zoals de Basel-akkoorden en de toezichtkaders CRR en CRD.

Berekening en gevolg: RWA = exposure x risicogewicht. Het totale RWA-niveau bepaalt de vereiste kapitaaltrekkingspercentages, zoals CET1- en andere kapitaalratio’s onder Basel III. Een blootstelling met een hoger gewicht vereist doorgaans meer eigen vermogen dan een blootstelling met een laag gewicht, zelfs als het nominale bedrag gelijk is. Het risicogewicht wordt daarmee een centraal instrument om risico te vertalen in kapitaaleisen.

Factoren die het gewicht beïnvloeden zijn onder meer de aard van de activa (bijv. ondernemingskredieten, onroerend goed, staatsobligaties), de kredietkwaliteit, zekerheden en de gebruikte berekeningsmethode. De exacte gewichten variëren per jurisdictie en modelkeuze.