Rijtjeshuizen

Rijtjeshuizen zijn een vorm van aaneengebouwde woningen waarbij meerdere woningen tegen elkaar aan zijn gebouwd en een gedeelde scheidingsmuur hebben. Dit type woning vormt vaak een uniforme straatgevel met gelijke bouwdiepte en hoogte. De fronten hebben doorgaans een korte voortuin of strook aan de straatzijde en achter de rij ligt meestal een achtertuin. De ingangen bevinden zich meestal aan de straat en het interieur heeft vaak een smalle indeling verdeeld over twee tot drie verdiepingen met een centraal trappenhuis.

Typologisch onderscheidt men meestal tussen tussenwoningen (in het midden van de rij) en hoekwoningen bij het einde van de rij; soms bestaan er ook bijzondere eindwoningen met wat extra onderscheid. De huizen zijn doorgaans twee tot drie verdiepingen hoog, vaak uitgevoerd in baksteen en voorzien van een zadeldak of schuin dak.

Historisch gezien vormden rijtjeshuizen een praktische oplossing voor woningnood in stedelijke gebieden. In Nederland ontstonden en groeiden ze vooral in de negentiende en twintigste eeuw bij stedelijke uitbreidingen en geplande buurten. In de naoorlogse periode werden veel rijtjeshuizen gebouwd als sociale huur- en koopwoningen, onder andere in nieuwbouwwijken en Vinex-wijken.

Vandaag de dag blijven rijtjeshuizen een kenmerk van het stedelijke landschap in veel Nederlandse en Vlaamse steden, met renovatie en energiebesparende maatregelen die regelmatig worden toegepast. Sommige rijtjeshuizen staan onder bescherming als onderdeel van historische buurten, terwijl nieuwere varianten de typologie aanpassen aan hedendaagse woonwensen.