Rekeningcategorieën

Rekeningcategorieën zijn een indeling van rekeningen in de boekhouding die worden gebruikt om financiële transacties te groeperen. Ze vormen onderdeel van het rekeningstelsel en fungeren als bouwstenen van de financiële rapportage. Door rekeningcategorieën te gebruiken kunnen organisaties cijfers uniform registreren, analyseren en rapporteren, wat de vergelijking tussen perioden en met derden vergemakkelijkt.

De belangrijkste rekeningcategorieën zijn activa (activa), passiva, eigen vermogen, opbrengsten en kosten. Binnen activa worden doorgaans vlottende activa en vaste activa onderscheiden; bij passiva ook kortlopende en lange termijnen. Eigen vermogen omvat onder meer aandelenkapitaal, reserves en ingehouden winsten. Opbrengsten (omzet) en overige inkomsten worden onderscheiden van de kostenposten, zoals inkoopkosten, salarissen, afschrijvingen en overige operationele lasten. Deze indeling ondersteunt zowel de balans als de resultatenrekening.

In de praktijk worden rekeningcategorieën toegepast in een chart of accounts. Grootboekrekeningen worden toegewezen aan een categorie, waardoor rapportages zoals de balans en de winst-en-verliesrekening kunnen worden gegenereerd. Bij afsluiting van een boekjaar worden inkomsten en kosten vaak verwerkt naar het eigen vermogen of reserves, afhankelijk van de toegepaste boekhoudwijze.

Standaarden en lokale regelgeving beïnvloeden de inrichting van rekeningcategorieën. Internationale normen zoals IFRS en lokale richtlijnen zoals de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (RJ) in Nederland bepalen soms welke categorieën en subcategorieën noodzakelijk of aanbevolen zijn, afhankelijk van grootte en publiek van de jaarrekening. Rekeningcategorieën bevorderen zo consistentie en vergelijkbaarheid in financiële rapportages.