Reactieincidenten

Reactieincidenten is een term die in het Nederlands wordt gebruikt voor voorvallen waarbij een reactie—chemisch, biologisch of anderszins—ongewenst verloopt en leidt tot schade, gevaar of afwijkende uitkomsten. De term komt voor in sectoren zoals industrie, laboratoria, productieomgevingen en de gezondheidszorg, waar reacties kritiek kunnen zijn voor veiligheid en milieu.

Typen reactieincidenten omvatten onder meer chemische voorvallen zoals runaway exothermische reacties, temperatuur- en drukpieken, en de vorming van giftige of corroderende nevenproducten. In medische en biologische contexten kunnen incidenten bestaan uit patiëntreacties die veiligheidsgewaarborgde zorg in gevaar brengen. In de industriële praktijk hebben reactieincidenten betrekking op ongewenste uitkomsten van processen en vereisen zij gerichte maatregelen om herhaling te voorkomen.

Oorzaken en risico's van reactieincidenten zijn vaak combinatie van ontwerp- of procesfouten, storingen in procesbesturing, menselijke fouten, verkeerde invoer van uitgangsmaterialen, en omgevingsfactoren zoals temperatuur, druk of mengbaarheid. De gevolgen variëren van materiële schade en productieverliezen tot letsel, milieu-impact en kwaliteitsproblemen.

Beheer en preventie van reactieincidenten berusten op risicobeoordeling, procesveiligheidsanalyses, en het implementeren van doeltreffende controles, monitoring en alarmsystemen. Daarnaast zijn duidelijke procedures voor wijzigingsbeheer, training en een cultuur van veiligheid cruciaal om incidenten te voorkomen en adequaat te reageren.

Rapportage en onderzoek richten zich op interne meldingen en, indien vereist, externe rapportage aan toezichthouders of klanten. Een gestructureerde incidentrapportage en root-cause analyse leiden tot corrigerende maatregelen, procesaanpassingen en lessen voor toekomstige preventie.

Zie ook: veiligheid, procesveiligheid, incidentmanagement, kwaliteitszorg.