procesbesturing

Procesbesturing is het vakgebied dat zich bezighoudt met het reguleren van processen zodat variabelen zoals temperatuur, druk, vloeistofniveau en concentratie binnen gewenste grenzen blijven, ondanks verstoringen. Een regelsysteem bestaat uit sensoren die meetwaarden leveren, actuatoren die de procesvariabelen beïnvloeden en een regelaar die de huidige waarde vergelijkt met de gewenste waarde en zo nodig corrigerende signalen afgeven.

De meest gebruikte regelaars zijn storing-tolerante feedbackregelaars, meestal gebaseerd op een PID- of PI- en soms PD-configuratie. Bijna altijd werkt een gesloten regelkring: de meetwaarde wordt continu vergeleken met de setpoint en het verschil (de fout) wordt omgezet in aanpassingen van de actuator.

Naast puur feedback kan ook feedforward-control worden toegepast om bekende verstoringen te compenseren; cascade-regeling bij meervoudige lussen; multivariable control voor processen met onderlinge afhankelijkheden; en geavanceerde modellen zoals modelgebaseerde predictive control (MPC).

Toepassingsgebieden omvatten chemische en petrochemische industrie, olie en gas, voeding en drank, waterbehandeling, maakindustrie. Ontwerpoverwegingen zijn onder meer stabiliteit, robuustheid, gewenste dynamiek, time delays, non-lineariteit en meetfouten. Modellen en simulatie helpen bij ontwerp en tuning.

Implementatie en infrastructuur: regeling wordt vaak uitgevoerd met PLC's of DCS-systemen en ondersteund door SCADA, data- en historian-systemen. Het doel is betrouwbaarheid, veiligheid, energiebesparing en productkwaliteit, terwijl integratie met opslagsystemen en cyberbeveiliging aandacht vereist.