nevenproducten

Nevenproducten zijn stoffen of materialen die ontstaan bij een industrieel productieproces naast het hoofdproduct. Ze kunnen waarde hebben als afzonderlijke grondstof of brandstof, of tijdelijk moeten worden beheerd als afval als er geen bruikbare toepassing voor is. Het begrip past binnen de gedachte van de circulaire economie, waarin reststromen worden gezien als bronnen in plaats van als afval.

In verschillende sectoren ontstaan nevenproducten. In de mijnbouw en metallurgie kunnen slag, vliegas en andere aanvullendechemicaliën hergebruikt worden in bouwmaterialen of verdere chemische processen. In de voeding- en landbouwsector komen nevenproducten voor zoals wei uit kaasproductie, melasse uit de suikerindustrie of persrijp en pulp die als veevoeder of grondstof voor andere producten kan dienen. In papier- en houtverwerkende industrieën verschijnen bijproducten als tallol (tall oil), pitch en zwarte stroombanen (black liquor), die kunnen worden ingezet als brandstof, grondstof voor chemicaliën of verder worden verwerkt.

De status van een nevenproduct hangt af van bruikbaarheid en regelgeving. Is er een redelijke toepassing die voorkomt dat het als afval wordt gekwalificeerd, dan kan het product marktaal of als resource worden verkocht of toegepast. Is dat niet het geval, dan valt het onder afvalbeheerregels. Beleid en regelgeving stimuleren vaak de valorisatie van nevenproducten om milieu-impact te verminderen en hulpbronnen beter te benutten. In veel taalgebieden worden nevenproducten daarnaast aangeduid met bijproducten, hoewel termen kunnen variëren.