Protrombinetijd

Protrombinetijd (PT) is een laboratoriumtest die de snelheid meet waarmee plasma stol vormen na toevoeging van weefselfactor (tromboplastine) en calcium. Daarmee wordt de extrinsieke coagulatieweg en de gemeenschappelijke weg geëvalueerd. De test wordt meestal uitgevoerd met citraat-gebonden plasma en is afhankelijk van de synthese van factoren II, V, VII en X en van fibrinogeen.

De PT wordt in seconden uitgedrukt en vaak omgerekend tot een INR (international normalized ratio) om resultaten tussen laboratoria te kunnen vergelijken. INR houdt rekening met de gevoeligheid van het gebruikte reagentia voor weefselfactor. De normale PT-waarde varieert per laboratorium (meestal circa 11-13 seconden), terwijl een INR normaal ongeveer 0,8-1,2 is. Een verlengde PT kan wijzen op een tekort of remming van de extrinsieke/pathway factoren, leverziekte, vitamine K-deficiëntie, disseminated intravascular coagulation of anticoagulantietherapie zoals warfarine.

Toepassingen en interpretatie: PT wordt veel gebruikt bij monitoring van orale anticoagulantie (vitamine K-antagonisten) en bij preoperatieve evaluatie. Het kan ook worden ingezet bij de beoordeling van leverfunctie en aandoeningen die de synthese van coagulatief factoren beïnvloeden. Een verkorte PT is zeldzaam en klinisch minder informatief. Beperkingen omvatten variaties tussen reagentia en laboratoria, pre-analytische factoren zoals bloedafname en verwerking, en beïnvloeding door anticoagulantia zoals DOACs of heparine, waardoor interpretatie altijd in context moet plaatsvinden.