Proefstaaf

Proefstaaf is een term die in het Nederlands wordt gebruikt voor een staafvormig voorwerp dat bedoeld is voor testen, demonstratie of kalibratie in verschillende vakgebieden. De exacte vorm en bestemming hangen sterk af van de context; er bestaat geen universele standaard voor wat precies als een proefstaaf geldt.

In de wetenschappelijke en industriële praktijk kan een proefstaaf dienen als standaardmonster voor materiaaltesten, zoals trek- of buigproeven, of als referentiestuk voor kalibratie en controle van meetinstrumenten. Ook in onderwijs- en demonstratiesituaties wordt een proefstaaf gebruikt om concepten als elasticiteit, spanningsverdeling of massa- en staafwetenschappen inzichtelijk te maken. Daarnaast kan een proefstaaf onderdeel zijn van kwaliteitscontroleprocessen, waarbij steekproeven uit productieprocessen worden onderzocht op consistentie en eigenschappen.

Wat betreft ontwerp en samenstelling zijn proefstaven zeer divers. Ze kunnen vervaardigd zijn uit metaal, kunststof of glas en variëren in lengte van enkele centimeters tot decimeters. Ze kunnen solid of hol zijn, al dan niet voorzien van schaalverdeling, markeringen of coating, afhankelijk van de beoogde toepassing. Dergelijke staven vereisen vaak labeling, traceerbaarheid naar productie- of testrapporten en onderhoud volgens bepaalde procedures om betrouwbare resultaten te waarborgen.

Samenvattend is een proefstaaf een generieke aanduiding voor een staafvormig object dat in verschillende disciplines wordt gebruikt om tests uit te voeren, te kalibreren of te demonstreren. See also: teststuk, kalibratiestandaard, laboratoriumgereedschap.