Prijsstabiliteit

Prijsstabiliteit is een toestand waarin de algemene prijspeil stabiel is en de inflatie laag en voorspelbaar. Dit behoudt de koopkracht en vermindert onzekerheid voor gezinnen en bedrijven. Een stabiel prijsniveau vergemakkelijkt langetermijnplanning, loononderhandelingen en investeringen, en beperkt de kans op rente- en economische schommelingen.

Prijsstabiliteit wordt gemeten aan de hand van inflatiecijfers, bij voorkeur de procentuele verandering van de consumentenprijsindex (CPI) of de Europese HICP. Veel centrale banken hanteren een expliciet inflatiedoel; het doel ligt doorgaans rond 2% op de middellange termijn, wat als betrouwbaar stabiel inflatieniveau wordt beschouwd. De doelstelling wordt ondersteund door centrale-bankonafhankelijkheid en geloofwaardigheid.

Om prijsstabiliteit te waarborgen, voeren centrale banken monetair beleid uit, met instrumenten zoals beleidsrente, openmarktoperaties en communicatie over toekomstige beleidspaden. Inflatietargeting richt zich op het blijvend houden van inflatie rond het doel op middellange termijn. Alternatieven zoals prijsniveau-targeting of nominal GDP-targeting worden af en toe onderzocht. Credibiliteit en consistente beleidsvoering zijn cruciaal.

Uitdagingen omvatten tijdelijke prijsstijgingen door externe schokken (bijv. energieprijzen), blijvende verstoringen in de leveringsketen en risico’s zoals deflatie of hysterese bij werkloosheid. Technologische veranderingen en globalisering kunnen prijsdruk beïnvloeden. Meetfouten en de timing van beleidsmaatregelen compliceren het nastreven van het doel.

Voorbeelden van beleid zijn het mandaat van de Europese Centrale Bank om inflatie dicht bij maar onder de 2% te houden over de middellange termijn, en het streven van de Bank of England naar een vergelijkbaar doel. Prijsstabiliteit is een centraal macro-economisch doel omdat het vertrouwen ondersteunt, koopkracht behoudt en economische stabiliteit bevordert.