Planeetwetenschap

Planeetwetenschap is de wetenschappelijke studie van planeten, manen, dwergplaneten en planetenstelsels, in ons zonnestelsel en daarbuiten. De discipline onderzoekt hoe planeten ontstaan en evolueren, hun interne structuur en geologie, hun atmosferen en klimaat, en hun relatie tot hun zon. Exoplaneten en de diverse werelden die zij vormen behoren eveneens tot het vakgebied, omdat ze inzicht geven in habitabiliteit en de mogelijke aanwezigheid van leven elders.

Methoden omvatten ruimtemissies, telescopische waarnemingen en laboratoriumonderzoek. Planetenwetenschappers gebruiken spectroscopie om samenstelling te bepalen, seismologie en gravitatie-instrumenten om interne structuur te bestuderen, en magnetometrie om magnetische velden te meten. Modellering en vergelijkende planeetkunde helpen bij het begrijpen van processen zoals accretie, vulkanisme, atmosfeervorming en klimaatdynamiek. Data komen van rovers, landers en sondes, evenals van aarde- en ruimtegebaseerde telescopen.

Belangrijke onderwerpen zijn planeetvorming en evolutie, geologie van oppervlakken en binnenkanten, atmosfeer en klimaat, magnetosferen en stralingsmilieus, en de aanwezigheid van water of organische stoffen. Ook exoplaneten en de zoektocht naar tekenen van leven vallen onder het vakgebied. Planeetwetenschap integreert astronomie, geologie, meteorologie en astrobiologie en levert inzichten over de aarde, ons eigen systeem en buitenaardse werelden.

Historisch ontstond planeetwetenschap uit astronomie en aardwetenschappen; de moderne praktijk kreeg impulso met de ruimtevaart vanaf de jaren 1950. Belangrijke missies zoals Voyager, Marsrovers, Cassini–Huygens, Rosetta, Juno en New Horizons leverden cruciale ontdekkingen. Het vak is internationaal en multidisciplinair, met samenwerking tussen ruimtevaartorganisaties, universiteiten en onderzoeksinstellingen.