Phytoremediatie

Phytoremediatie is een techniek waarbij planten worden ingezet om verontreinigingen uit bodem, water of lucht te verwijderen, te stabiliseren of af te breken. Deze methode wordt toegepast bij een breed scala aan contaminanten, waaronder metalen en metalloiden zoals lood en arsenicum, maar ook organische verontreinigingen zoals aromatische koolwaterstoffen en pesticiden. Doel is om milieuschade te verminderen op een relatief duurzame en vaak kosteneffectieve manier.

De werking ontstaat via verschillende zogenaamde mechanismen. Bij phytoextraction nemen planten vervuilende metalen op uit de bodem en stapelen deze op in de bovengrondse delen, waarna de biomassa kan worden geoogst en verwijderd. Bij phytostabilisatie houden planten verontreinigingen vast in de bodem of in de rhizosfeer, zodat verspreiding naar grondwater of lucht wordt beperkt. Phytovolatilisatie omvat het vrijmaken van bepaalde verontreinigingen als vluchtige stoffen via de plant. Phytodegradatie en rhizodegradatie maken gebruik van planten en hun wortels om organische vervuilende stoffen af te breken. Rhizofiltratie verwijst naar het opnemen van verontreinigingen uit water via roots. Microbiële synergieten in de rhizosfeer kunnen de afbraak of immobilisatie versterken.

Toepassingen variëren van verontreinigde landbouw- en industriële gronden tot waterlopen en stedelijke reservoirs. Veelgebruikte planten zijn kommer- en houtachtige soorten zoals wilgen en populieren, grassen en varens, en speciale hyperaccumulatoren voor metalen zoals bepaalde Thlaspi-/Noccaea-soorten en Pteris-vittata. Voor organische vervuiling worden vaak snelgroeiende grassen en rietachtigen ingezet.

Voordelen zijn onder meer lage kosten en minimale bodemverstoring, terwijl nadelen bestaan uit lange saneringstijden, afhankelijkheid van landoppervlak en zorgen over verspreiding van verontreinigingen via biomassa. De techniek vereist zorgvuldige monitoring en veilige verwerking van met vervuiling belaste biomassaresten.