Ovipariteit

Ovipariteit is een voortplantingswijze waarbij nakomelingen uit eieren ontstaan die buiten het lichaam van de ouder ontwikkelen. Bij ovipare dieren ontwikkelen de embryo’s zich in eieren die doorgaans voorzien zijn van dooier en een reeks membranen zoals amnion, chorion en allantois. De eieren worden buiten het moederlichaam gelegd en geïncubeerd in een nest, water of een ander milieu, waarna de jonge dieren uit het ei komen.

Ovipariteit komt voor bij een grote verscheidenheid aan groepen, waaronder vogels, vele reptielen, veel vissen, amfibieën en veel insecten. Bij zoogdieren is ovipariteit zeldzaam; de monotremen, zoals het vogelbekdier en de echidna, leggen nog wel eieren, terwijl de meeste zoogdieren zich via viviparie (levende geboorte) voortplanten of via ovoviviparie (eieren die in het lichaam uitkomen).

Voordelen van ovipariteit zijn onder meer de mogelijkheid om nakomelingen in verschillende omgevingen te beschermen tegen de moeder, en om de reproductieve last te verdelen. Nadelen zijn een grotere kwetsbaarheid van de eieren voor predatie, uitdroging en milieuomstandigheden, en vaak afhankelijkheid van geschikte incubatieomstandigheden voor een succesvolle ontwikkeling.

Voorbeelden van ovipare dieren zijn onder andere vogels zoals kippen en eenden; reptielen zoals schildpadden en schildpaddensoorten; vissen zoals haaien en forellen; insecten zoals vlinders en bijen; en monotremen zoals het vogelbekdier en de echidna.