Overbelastingsbewaking

Overbelastingsbewaking is een concept uit de elektrische en mechanische beveiliging dat gericht is op het tijdig signaleren en beperken van overbelasting in systemen en installaties. Het houdt rekening met operationele limieten zoals maximaal toegestane stroom, spanning, temperatuur of mechanische belasting, om schade, defecten en onveilige situaties te voorkomen.

Doel en toepassingsgebied: Het doel is om tijdig alarmen te genereren of automatische beschermingsacties te initiëren wanneer belastingen de veilige grenzen overschrijden. Toepassingsgebieden zijn onder meer elektrische distributienetwerken, industriële motoren en transformatoren, PLC-gebaseerde productieprocessen en datacenters.

Kerncomponenten: Monitoring vereist sensoren voor stroom, spanning, temperatuur en druk; een dataverzamelingssysteem; verwerkingslogica en ingestelde drempels; en actuatoren zoals beveiligingsrelais, schakelaars of regelingen in PLC/SCADA. Data-analyse kan eenvoudige drempelbewaking omvatten of geavanceerde methoden zoals thermische modellering en detectie op aflopende trends.

Werkingsprincipes: Bij overbelasting vergelijkt de bewaking actuele waarden met ingestelde grenzen en houdt ook rekening met tijdafhankelijke factoren zoals ramp rates. Bij overschrijding kan een alarm volgen of een beschermingshandeling plaatsvinden, zoals uitschakeling, verminderde belasting of isolatie van het getroffen deel.

Voordelen en uitdagingen: De bewaking vermindert het risico op schade en onverwachte stilstand, en verhoogt veiligheid en betrouwbaarheid. Uitdagingen zijn onder meer valse meldingen en onnodige uitschakelingen bij korte transiënten, integratie met PLC/SCADA-systemen, onderhoudskosten en beveiligingsaspecten.

Normen en standaarden: Beschermingslogica valt vaak onder IEC-normen zoals IEC 60255 (beveiligingsrelais) en IEC 61850 (substation automation). Daarnaast gelden nationale regels, bijvoorbeeld NEN 1010 in Nederland en NFPA 70 in de Verenigde Staten, afhankelijk van de jurisdictie. Organisaties koppelen overbelastingsbewaking aan veiligheids- en continuïteitsbeleid.