Ontwateren

Ontwateren is het systematisch verlagen van het waterniveau in bodem of oppervlaktewater, zodat een gebied droog blijft of wordt geschikt gemaakt voor een activiteit zoals bouwen, landbouw of winning. Het doel is meestal het verbeteren van draagkracht en arbeidsgemak of het voorkomen van verzakkingen door natte bodems.

Toepassingen en contexten

In de bouw wordt ontwateren toegepast om een bouwput droog te krijgen zodat funderingen kunnen worden aangelegd. In de landbouw helpt ontwatering bij het verbeteren van bodemstructuur en worteldoorlaatbaarheid. In de bouw- en mijnbouwsector kan ontwateren nodig zijn om ondergrondse ruimten vrij te maken. Ook bij polder- en waterbeheer speelt ontwatering een rol, bijvoorbeeld voor landwinning en waterkwaliteit.

Methoden en technieken

Ontwateren gebeurt doorgaans met drainagesystemen die water uit de bodem halen en afvoeren naar sloten, kanalen of riolen. Veelgebruikte methoden zijn:

- Drainagebuizen (drains) in een netwerk die water verzamelen en afvoeren;

- Puinstudies met pompenstations die water wegpompen;

- Wellpoint-ontwatering (puntwateronttrekking) waarbij meerdere kleine pompen water onder druk ophalen;

- Diepwaterontwatering (diepe boorgaten) om de waterstand in de ondergrond te verlagen.

Uitvoering en beheer

Bij ontwateren wordt de gewenste waterstand bepaald en vastgelegd in een peil. Het drainageontwerp dient rekening te houden met grondsoort, bodemopbouw en omgeving. Na afloop volgt monitoring van de grondwaterstand en inspectie van systemen om lekkages en verstoppingen te voorkomen. Milieueffecten, zoals verzilting, ecologische effecten en waterlozing, worden meegenomen in vergunningen en toezicht.

Risico’s en regelgeving

Onjuist ontwateren kan leiden tot bodemdaling, verzilting of schade aan ecosystemen. In veel landen gelden regels voor wateronttrekking, waterkwaliteit en vergunningverlening die het ontwerp, de uitvoering en de nazorg van ontwateringsprojecten sturen.