Ondetecteerbare

Ondetecteerbare is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iets niet kan worden gedetecteerd met de gebruikte meetmethode. De term is intrinsiek afhankelijk van de detectielimiet of meetprecisie van een instrument: als een waarde onder die limiet ligt, wordt deze als ondetecteerbaar beschouwd. De exacte drempel kan per methode en instelling verschillen.

Toepassingsgebieden en betekenissen

In wetenschappelijke en medische contexten verwijst ondetecteerbaar vaak naar een meting die onder de detectiedrempel van een laboratoriumtest ligt. In de geneeskunde, bijvoorbeeld bij hiv-behandeling, spreekt men van een ondetecteerbare virale lading wanneer HIV-RNA onder de detectielimiet van de test valt (vaak ergens tussen 20 en 50 kopieën per milliliter, afhankelijk van de methode). Dit duidt op effectieve therapie, maar betekent niet dat de ziekte is genezen; virusreservoirs kunnen aanwezig blijven. Het overdrachtsrisico kan aanzienlijk afnemen, en bij hiv wordt vaak gesproken over U=U: undetectable equals untransmittable, al blijft de mogelijkheid van overdracht niet uit te sluiten in alle omstandigheden.

In bredere wetenschappelijke en technologische contexten wordt de term gebruikt om aan te geven dat signalen, data of objecten buiten het bereik van detectie vallen. Dat kan betrekking hebben op privacy, surveillance, astronomie of milieumeting, waar de waargenomen waarde onder de detectielijnd vormt.

Etymologie en varianten

Het woord is opgebouwd uit on- (niet) + detecteer- (detecteren) + -baar (mogelijk om te). Veelgebruikte varianten zijn ondetecteerbaar en ondetecteerbaarheidsniveau; de vorm hangt af van de grammaticale context in een zin.