Onderzoekswijze

Onderzoekswijze verwijst naar de algemene aanpak of wijze waaroponderzoek wordt verricht. Het omvat keuzes over de epistemologie, het ontwerp, de gebruikte methoden en de analysetechnieken die samen bepalen hoe data worden verzameld en geïnterpreteerd. De onderzoekswijze geeft richting aan wat men als relevante informatie beschouwt en hoe conclusies worden onderbouwd.

Een veelvoorkomend onderscheid in onderzoekswijzen is tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek, met mogelijk een combinatie in gemengde methoden. Kwantitatieve onderzoekswijzen richten zich op numerieke data en statistische analyses met als doel vaak generaliseerbare bevindingen en toetsing van hypotheses. Kwalitatieve onderzoekswijzen richten zich op betekenissen, ervaringen en context, met diepte- en exploratieve inzichten. Gemengde methoden combineren beide tradities om zowel cijfers als betekenissen te integreren, bijvoorbeeld door triangulatie van bevindingen.

Het onderzoeksproces omvat doorgaans fasen zoals het formuleren van de onderzoeksvraag, literatuurstudie, het kiezen van een onderzoeksontwerp, dataverzameling, data-analyse, interpretatie en rapportage. De keuze voor een bepaalde onderzoekswijze hangt af van de onderzoeksvraag, de aard van de data, praktische beperkingen en beschikbare middelen.

Kwaliteit wordt nagestreefd door aandacht voor validiteit en betrouwbaarheid (of geloofwaardigheid en verplaatsbaarheid in kwalitatieve studies), transparantie in werkwijzen en ethische overwegingen zoals toestemming, privacy en mogelijke impact op deelnemers. Een goede onderzoekswijze sluit aan bij het doel van het onderzoek en weerspiegelt de aannames over wat telt als kennis binnen het vakgebied.