Neutralisaties

Neutralisaties is een chemische reactie tussen een zuur en een base waarbij meestal water en een zout ontstaan. Het proces berust op protontransfers: het zuur levert een H+-ion en de base neemt dit proton op, waardoor H2O wordt gevormd. In veel gevallen is de reactie sterk exothermisch. Bij bepaalde combinaties, zoals zure koolzuur met carbonaten, kan ook CO2 vrijkomen.

Er zijn verschillende typen neutralisaties. Bij sterke zuren en sterke basen gaat de reactie doorgaans volledig en snel convergeren naar een oplossing met pH dicht bij 7. Bij zwakke zuren of zwakke basen kan de eigenschap van het geconjugeerde paar de pH van de eindoplossing beïnvloeden; bijvoorbeeld zwak zuur met sterke base kan leiden tot een basische eindoplossing. De verhouding van zuur en base bepaalt de hoeveelheid gevormd zout en water. Tijdens een neutralisatie kan warmte vrijkomen, afhankelijk van de sterkte van de reagerende verbindingen.

Toepassingen van neutralisaties zijn onder meer water- en afvalwaterbehandeling, waar zureituigingen worden genormaliseerd; landbouwtoepassingen zoals het neutraliseren van zure bodems met kalk; in de geneeskunde als antacida die maagzuur neutraliseren; en in de voedsel- en chemische industrie om pH-niveaus te regelen.

Commercieel en educatief worden neutralisaties vaak bestudeerd via titraties, waarbij een oplossing met bekende concentratie langzaam wordt toegevoegd aan een oplossing met onbekende concentratie, tot het punt van equivalentie. Indicatoren en pH-meters helpen bij het bepalen van dit punt. Veiligheidsmaatregelen zijn noodzakelijk vanwege de reactiviteit van zuren en basen en de warmte die vrijkomt tijdens de reactie.