Nestvorming

Nestvorming is het proces waarbij organismen een nest of onderkomen bouwen of kiezen voor voortplanting en opgroeien. Het begrip komt voor bij vele diersoorten en varieert sterk in soort, materiaal en locatie. Nesten dienen meestal als beschutting tegen predatoren, als broedplaats en als plek waar nakomelingen warm en veilig kunnen opgroeien.

Bij vogels is nestvorming wijdverbreid: nesten bestaan vaak uit takjes, gras, mos en modder en kunnen cupvormig, geweven of aan structuren zoals bomen of gebouwen opgehangen zijn. Sommige soorten kiezen voor holten of holen in gebouwen en gebruiken nestkasten die mensen plaatsen om de broedkansen te vergroten.

Bij zoogdieren ontstaan nesten of onderkomens zoals holen, bunten of burchten, waarbij de structuur warmte en veiligheid biedt. De bouw vindt vaak plaats met materiaal uit de omgeving en kan een zorgvuldige verdeling van ruimtes voor ouden en jongen vergemakkelijken.

Insectenbouwers zoals termieten en mieren bouwen complexe nesten van aarde, plantaardig materiaal en slijm. Deze nesten kunnen ondergronds liggen of bovengronds muren en gangen bevatten die kamers voor larven, voedselopslag en koperskeerders herbergen.

Bij sommige vissen, zoals cichliden en driehalssteekvissen, wordt een nest aangelegd van plantenmateriaal, klei of bubbels en gebruiken ze slijm of andere hechtingsmiddelen om eieren en larven te beschermen.

De functies van nestvorming omvatten bescherming tegen weersomstandigheden en predatoren, controle van het microklimaat, en vergroten van de overlevingskansen van nakomelingen. Menselijke activiteiten beïnvloeden nestvorming door habitatverlies, urbanisatie en het plaatsen van nestkasten of constructies die toegang tot veilige nestplaatsen bieden of belemmeren.