Navigatietechnieken

Navigatietechnieken verwijzen naar de methoden en technologieën die worden toegepast om de positie, koers en verwachte aankomsttijd van een object te bepalen. Ze worden ingezet in scheepvaart, luchtvaart, wegvervoer en autonome systemen.

Historisch gezien berustten navigatie op een combinatie van oriëntering langs landmerken, kaartlezen, kompasgebruik en astronomische methoden. Piloting met kaarten en zeekaarten, en de ramingsmethode dead reckoning—raming op basis van koers en snelheid—waren cruciaal voordat moderne technologie beschikbaar kwam. Het gebruik van sterren, de zon en de maan maakte lange reizen mogelijk en vormde de kern van astronomische navigatie.

Moderne navigatietechnieken zijn grotendeels satellietgebaseerd en inertiaal. Global Navigation Satellite Systems (GNSS) zoals GPS, GLONASS, Galileo en BeiDou leveren wereldwijd positie- en snelheidsinformatie. Differentiale systemen (DGPS) en real-time kinematic positionering (RTK) verhogen nauwkeurigheid voor schepen, vliegtuigen en landtransport. Inertiale navigatiesystemen (INS) meten versnellingen en hoeksnelheden met sensoren en leveren positie- en snelheidsinformatie, vaak in combinatie met GNSS via sensorfusie. Radar- en visuele navigatie, waaronder radarpositionering en vision-based navigatie voor autonome systemen, evenals SLAM-gebaseerde methoden, dragen bij aan positionering wanneer satellietsignalen beperkt zijn.

Terrestrische navigatie omvat radio-ondersteunde systemen zoals VOR/DME in de luchtvaart en oudere LORAN-systemen, die vooral historisch van belang zijn en nog in zekere mate in gebruik zijn. Navigatietechnieken vinden toepassing in maritieme en luchtvaart, wegvervoer, indoor positioning en robotsystemen, waarbij nauwkeurigheid en robuustheid afhangen van de combinatie van verschillende methoden.