Moraalfilosofie

Moraalfilosofie is een tak van de filosofie die zich bezighoudt met vragen over wat goed en fout is, wat we als goede en slechte daden en gevolgen beschouwen, en welke normen en waarden een samenleving dragen. Zij onderzoekt hoe morele oordelen tot stand komen, welke redenen tellend zijn om een handeling te verantwoorden, en hoe morele verantwoording vorm krijgt. De discipline onderscheidt verschillende benaderingen en stelt theoretische en praktische vragen centraal.

In normative ethics, of normatieve ethiek, worden principes en theorieën ontwikkeld die aangeven hoe men behoort te handelen. Belangrijke stromingen zijn consequentialisme (waarbij de juistheid van een handeling afhangt van de gevolgen), deontologie (plicht en regels, zoals in Kantse denktrant), en deugdethiek (gericht op karakter en morele kwaliteiten). Traditioneel zoekt normatieve ethiek naar criteria voor juist handelen en naar regels die samenhangend en rechtvaardig zijn voor menselijk samenleven.

Meta-ethiek onderzoekt de aard en status van morele beweringen. Vragen hier betreffen of morele eigenschappen objectief bestaan, of morele oordelen cognitief of expressief zijn, en hoe taal ons begrip van juistheid en waarde vormt. Debatten omvatten moraalrealisme versus morele anti-realiteit, en de mogelijkheid van een systematische rechtvaardiging van morele overtuigingen.

Toegepaste ethiek past morele theorieën toe op concrete vraagstukken zoals biomedische ethiek, milieu, dierenrechten, recht en publieke instituties. Het onderzoekt hoe medische beslissingen, beleid en technologische ontwikkelingen moreel verantwoord kunnen plaatsvinden, en hoe conflicterende belangen te wegen zijn.

De moraalfilosofie heeft wortels in de oudheid en blijft zich ontwikkelen door actuele discussies en wetenschappelijke inzichten, met invloedrijke denkers als Aristoteles, Kant, Mill, Rawls en Singer.