Monsterpreventie

Monsterpreventie is een verzamelnaam voor praktijken die gericht zijn op het voorkomen of verminderen van schade en angst die samenhangen met monsters, fabelachtige wezens en andere dreigende scenario’s. De term komt vooral voor in Nederlandse en Vlaamse contexten binnen folklorekunde, volkscultuur, risicocommunicatie en jeugdonderwijs. Het doel is zowel het voorkomen van daadwerkelijke risico's (bijvoorbeeld door misleidende verhalen of riskant spel) als het verminderen van ongerustheid, discriminatie of paniek die door verhalen ontstaat.

Toepassingsgebieden omvatten onderwijs en mediawijsheid, waar mensen leren feiten van fictie te onderscheiden en kinderen worden begeleid bij angsten. In openbare ruimtes en bij evenementen kan monsterpreventie bestaan uit ontwerpprincipes die veiligheid en helderheid bevorderen, zoals goede verlichting, zichtlijnen en duidelijke communicatie bij incidenten. In educatieve programma’s omvat het stimuleren van kritisch denken over mythen en media, terwijl fantasie en veiligheid in evenwicht blijven.

Methoden omvatten risicocommunicatie, voorlichting en debunking van overdreven dreiging, aangevuld met psychologische strategieën voor angstverwerking bij kinderen en volwassenen. Daarnaast wordt gewerkt aan kindvriendelijke spelontwerpen en lesmateriaal dat fantasie enerzijds erkent en anderzijds realistische veiligheid benadrukt.

Kritiek en discussie erkennen dat monsterpreventie soms dreigt fantasie weg te nemen of te censureren, maar benadrukken dat een evenwichtige aanpak misinformatie kan tegengaan en paniek kan voorkomen. Monsterpreventie is geen uniforme discipline, maar een verzamelterm voor diverse, contextafhankelijke praktijken.