Materiaalstam

Materiaalstam is een term die in sommige vakgebieden wordt gebruikt om een hiërarchische structuur van materialen en hun afstamming vast te leggen. In dit begrip verwijst stam naar de keten van oorsprong en verwerking van een materiaal, van ruwe grondstof tot eindproduct, inclusief belangrijke tussenstappen en kenmerken. Het doel is om inzicht te geven in provenance, herkomst en samenstelling van materialen in databanken en informatiesystemen.

Het begrip wordt meestal toegepast in contexten zoals materiaalbeheer, supply chain management, kwaliteitscontrole en conserveringswetenschappen. Een materiaalstam fungeert als referentie voor materiaalidentificatie en traceerbaarheid: welke grondstoffen zijn gebruikt, welke fabrikatie- of bewerkingsstappen hebben plaatsgevonden, welke leveranciers en processen betrokken waren, en welke kwaliteitsdocumenten gelden. Door de stam kunnen organisaties de oorsprong en de levensloop van een materiaal volgen en analyseren.

In gegevensmodellen bevat een materiaalstam doorgaans kernvelden zoals stamcode, beschrijving, grondstofcomponenten, leveranciers, herkomst, bewerkingsprocessen, kwaliteits- en certificeringsdocumenten en relevante levenscyclusfasen. De stam ondersteunt consistentie bij materiaalregistratie en vergemakkelijkt rapportage, terugroepacties en duurzaamheidsbeoordelingen. De exacte invulling en naamgeving van een materiaalstam variëren per sector en informatiesysteem.

Het begrip is niet overal gestandaardiseerd; het komt voor in verschillende vormen en onder verschillende namen, zoals materiaalafstamming of materiaalguider in specifieke databases. Zie ook grondstoffen, productieketen, traceerbaarheid en levenscyclusanalyse voor gerelateerde concepten. In elk geval biedt de materiaalstam een consistente referentie voor de geschiedenis en samenstelling van materialen binnen een organisatie.