Linuxdesktopomgevingen

Linuxdesktopomgevingen, ook wel Linux-desktopomgevingen genoemd, zijn grafische gebruikersomgevingen voor Linux-systemen die een samenhangende gebruikerservaring bieden. Ze bundelen een vensterbeheerder, een desktop-shell met panelen en menu’s, een bestandsbeheer en systeeminstellingen tot een geïntegreerde omgeving. Onderliggend maken ze gebruik van een displayserver zoals X11 of Wayland en van toolkit-implementaties zoals GTK of Qt. Een desktopomgeving bepaalt hoe het systeem eruitziet en aanvoelt en welke workflows gangbaar zijn voor taken zoals het starten van applicaties, het schakelen tussen vensters en het personaliseren van thema’s en snelkoppelingen.

Een onderscheid tussen desktopomgevingen en pure windowmanagers is het niveau van integratie: een windowmanager regelt uitsluitend het vensterbeheer, terwijl een desktopomgeving een volledige set van toepassingen, instellingen en visuele elementen meeneemt. Sommige omgevingen kunnen op zichzelf als windowmanager functioneren, maar hebben doorgaans extra componenten voor een complete ervaring.

Populaire Linux-desktopomgevingen zijn onder andere GNOME, KDE Plasma, Xfce, LXQt, Cinnamon, MATE en Budgie. GNOME en KDE Plasma streven naar een moderne, volledig geïntegreerde ervaring maar verschillen in ontwerpfilosofie en technologie (GNOME met GTK, KDE met Qt). Xfce en LXQt richten zich op snelheid en beperkte bronnen; Cinnamon, MATE en Budgie bieden een meer traditionele tot moderne look met verschillende mate van configuratie.

Distributies bieden doorgaans keuze uit meerdere omgevingen en stellen gebruikers in staat om bij installatie of via de login-sessie van omgeving te wisselen. De keuze beïnvloed prestaties en geheugenverbruik; oudere hardware presteert vaak beter met lichte omgevingen. Ontwikkeling en compatibiliteit: sommige omgevingen stimuleren specifieke applicatie-ecosystemen (GTK/GNOME, Qt/KDE) en dragen bij aan app-compatibiliteit over omgevingen heen.