Kostimulering

Kostimulering is de aanvullende signalering die samen met antigenherkenning nodig is om T-cellen en andere lymfocyten volledig te activeren. Bij afwezigheid van kostimulering kan een T-cel die het antigen via de TCR herkent, anergie ontwikkelen, ondergaan apoptose of niet prolifereren. Kostimulering bepaalt mede de intensiteit en aard van de immuunrespons en de vorming van immunologische geheugencellen.

De best bestudeerde kostimulatorische interactie is de binding van CD28 op T-cellen aan CD80 (B7-1) of CD86 (B7-2) op professional antigen-presenting cells zoals dendritische cellen. Andere belangrijke kostimulatorische routes omvatten CD40-CD40L (CD154) tussen B-cellen en T-cellen, evenals ICOS-ICOSL, OX40-OX40L en 4-1BB (CD137) met hun liganden. Deze signalen beïnvloeden activatie, cytokineproductie, proliferatie en differentiatie tot effector- en geheugen T-cellen. Kostimulering speelt ook een rol bij B-cel-activatie via T-cellige hulp en CD40-CD40L signaling.

Kostimulering draagt bij aan de balans tussen activering en tolerantie. Een evenwicht tussen stimulerende en inhibitorische signalen bepaalt of een reactie immunologisch effectief is of tot tolerantie leidt. Falen van kostimulering kan tolerantie bevorderen, wat relevant is voor transfusie- en orgaantransplantatie; versterking van kostimulering kan immuniteit versterken, wat van belang is bij vaccinatie en kankerimmunotherapie.

Clinisch gezien zijn er therapieën die kostimulatorische signalen moduleren. Agonistische benaderingen richten zich op kostimulatorische paden om immuniteit te versterken, terwijl middelen zoals abatacept (CTLA-4-Ig) CD80/CD86 blokkeren om CD28-interactie te remmen en zo auto-immuniteit of transplantaatacceptatie te bevorderen. Bij kanker spelen ook blokkades van controlet-oostaten (zoals CTLA-4 en PD-1) een rol door de kostimulerende werking van T-cellen te versterken.