blokkades

Blokkades zijn maatregelen die de toegang tot een gebied, een haven of een grensweg beperken, meestal uitgevoerd door een staat of coalitie tegen een tegenstander. Ze kunnen militair van aard zijn, maar ook economisch of politiek van toon. Een militaire blokkade probeert door controle van scheepvaart, lucht- en landverbindingen de tegenstander te verzwakken of te isoleren. Economische blokkades richten zich op handel, financiën en goederenstromen met als doel druk uit te oefenen zonder openlijk oorlog te voeren. Soms combineren blokkades elementen van beide en worden ze ondersteund door sancties of internationale druk.

Historisch gezien zijn blokkades in veel conflicten toegepast. Bekende moderne voorbeelden zijn de Britse maritieme blokkades tegen Frankrijk tijdens de Napoleontische oorlogen, de Unie-blokade tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog en de Berlijnse blokkade van 1948–1949. In de 20e en 21e eeuw blijven blokkades een gereedschap in oorlogen en geopolitieke conflicten, vaak gecombineerd met economische sancties en controle van grensovergangen.

Juridisch bestaan er uiteenlopende opvattingen over blokkades. Internationaal recht regelt ze via het oorlogsrecht en het Handvest van de Verenigde Naties. In het algemeen moeten blokkades proportioneel zijn, de bescherming van de burgerbevolking waarborgen en vermijden dat onbedoelde menselijke rampen ontstaan. Critics benadrukken vaak dat blokkades civiele slachtoffers treffen door tekorten aan voedsel, medicijnen en basisvoorzieningen, zelfs wanneer ze bedoeld zijn als militaire of politieke druk.

Zie ook: oorlogsrecht, sancties, internationale betrekkingen.