Invaginaties

Invaginaties, of invaginatie, is het proces waarbij een deel van een weefsel naar binnen buigt of invagineert, zodat een lumen of holte ontstaat. De term wordt op meerdere niveaus gebruikt: in embryologie, in histologie en in klinische geneeskunde. Invaginatie kan normaal voorkomen als onderdeel van ontwikkeling, maar ook pathologisch zijn.

In embryologie speelt invaginatie een cruciale rol bij gastrulatie, wanneer cellen van de epiblast naar binnen bewegen om endoderm en mesoderm te vormen en zo de primitieve darm en andere weefsels op te bouwen. Ook buiten gastrulatie kunnen invaginatieprocessen helpen bij de ontwikkeling van organen en weefsels door plooivorming en invagineering.

In histologie ontstaan invaginaties wanneer een epitheellaag naar binnen buigt en klieren of gangen vormt. Voorbeelden zijn de crypten van de darmwand en sommige klierstructuren in organen. Deze invaginaties zijn vaak essentieel voor functionele compartmentalisering en de uitbreiding van het weefseloppervlak.

In celbiologie verwijst invaginatie ook naar het naar binnen trekken van de plasmamembraan bij endocytose, waardoor vesikels ontstaan die extracellulair materiaal opnemen. Pathologisch kan invaginatie ook verwijzen naar intussusceptie (ook wel invaginatie genoemd) van een buisvormig orgaan, meestal de dunne darm, waarbij een segment in het aangrenzende segment schuift. Dit vereist snelle evaluatie en vaak chirurgie.