Innerlijk

Innerlijk is een Nederlands woord met twee hoofdbetrekkingen. Als bijvoeglijk naamwoord betekent het “inwendig”, “intern” of “van binnenuit komende”, en het staat tegenover uiterlijk. Als zelfstandig naamwoord verwijst innerlijk meestal naar iemands innerlijke wereld: gevoelens, gedachten, motieven en waarden. In die zin wordt het vaak gebruikt om een mens te beschrijven op een niveau dat niet direct waarneembaar is.

Het begrip is breed toepasbaar in filosofie, psychologie, literatuur en religie. Het innerlijk van een persoon omvat processen zoals gewetensbezin, intenties, overtuigingen en morele waardebeoordelingen. In de omgang met anderen wordt vaak gesproken over eerlijkheid en integriteit van het innerlijk, los van wat iemand extern laat zien (het uiterlijk). Er bestaat een duidelijk onderscheid tussen innerlijk en uiterlijk: innerlijk verwijst naar wat zich in een persoon afspeelt, terwijl uiterlijk de zichtbare verschijning en het gedrag beschrijft.

In sommige contexten wordt innerlijk ook in psychologische of emotionele zin gebruikt, terwijl in anatomische of medische contexten vaker inwendig of intern wordt gezegd om lichamelijke onderdelen aan te duiden. Het begrip kan ook religieus of spiritueel geladen zijn, bijvoorbeeld in termen als het innerlijk leven of zielenleven, waar men spreekt over authenticiteit en zelfontplooiing. In het dagelijks taalgebruik komt innerlijk naar voren in uitdrukkingen over wat iemand werkelijk voelt, denkt of motiveert.