Inhalatiebronchodilatatoren

Inhalatiebronchodilatatoren zijn medicijnen die via inhalatie worden toegediend om de bronchiale luchtwegen te verwijden. Ze verminderen bronchospasmen en verbeteren de ademhaling bij obstructieve luchtwegaandoeningen zoals astma en COPD. Deze middelen kunnen zowel voor korte termijn verlichting als voor langetermijncontrole worden ingezet.

De belangrijkste groepen inhalatiebronchodilatatoren zijn: kortwerkende bèta-agonisten (SABA) zoals salbutamol, die snel een aanval verlichten; langwerkende bèta-agonisten (LABA) zoals salmeterol en formoterol, die langer werken maar meestal samen met ontstekingsremmende medicatie worden gebruikt; anticholinergica (muscarinereceptorantagonisten) zoals ipratropium (SAMA) en tiotropium (LAMA), die de bronchiale contractie verminderen; en methylxanthines zoals theofylline, die minder vaak worden toegepast vanwege een smalle therapeutische marge. Inhalatiecorticosteroïden (ICS) zijn geen bronchodilatatoren maar anti-inflammatoire middelen die vaak in combinatie met LABA worden gebruikt voor onderhoud bij astma en COPD.

Toediening verloopt meestal via inhalatoren zoals een metered-dose inhaler (MDI) met of zonder spacer, of via dry powder inhalers (DPI). Een snelle werking is kenmerkend voor SABA, terwijl LABA en LAMA langdurige onderhoudsdoseringen bieden. Nebulisatie kan bij ernstige aanval of injectie-onvermogen worden toegepast. Het gebruik vraagt aandacht voor goede techniek en, bij ICS-gebruik, mondspoelen om bijwerkingen zoals thrush te verminderen.

Bijwerkingen variëren per groep: SABA kunnen tremor en tachycardie veroorzaken; anticholinergica geven mond droge keel en oogdrukveranderingen; theofylline heeft een risico op systemische bijwerkingen en interacties. Overleg bij aanhoudende klachten of bijwerkingen met een arts.