Ikkeblokkerende

Ikkeblokkerende is een term die in sommige discussies over communicatieve dynamiek wordt gebruikt om een specifieke blokkeringstechniek te beschrijven, uitgevoerd door de spreker zelf. Het woord is samengesteld uit ik ('I'), blokkeren ('to block') en -ende, waardoor het duidt op een handeling die de deelname van anderen verhindert, maar door de spreker zelf wordt geïnitieerd. De term is niet wijdverbreid in officiële lexica, maar verschijnt in kwalitatieve analyses van gesprekspartnerrelaties, vergadercultuur en online discussies.

Er is geen algemeen geaccepteerde definitie; verschillende schrijvers benadrukken variatie in intentie en uitwerking. Sommigen beschrijven ikkeblokkerende als een bewuste strategie om de eigen positie te versterken, terwijl anderen het huwelijk zien van onbewuste patronen en machtsdynamiek in het gesprek. Het kenmerkende verschil met andere vormen van blokkering is dat de blokkering uitgaat van de spreker zelf en niet uitsluitend het gevolg is van externe factoren of passieve verschuivingen in het gesprek.

Typische kenmerken zijn onder meer interrupties, het overnemen van de spreekpositie, doorvragen op een manier die het eigen standpunt versterkt, herformuleren van onderwerpen in eigen voordeel, en het herhaaldelijk afsluiten van bijdragen van anderen. Het patroon kan zowel in face-to-face ontmoetingen als in online fora voorkomen en komt vaker voor in omgevingen met hiërarchische verhoudingen of tijddruk.

Gevolgen omvatten verminderde participatie, verstoorde besluitvorming en een toename van frustration en onvrede onder deelnemers. In onderzoek wordt ikkeblokkerende soms gekoppeld aan machtsdynamiek, gendergerelateerde communicatiestijlen en genderonafhankelijke dominantie in groepsprocessen.

Relaties met verwante concepten omvatten monopoliserend spreken, interrupteren en talk-overpatronen. Als gerichte remedie worden betere moderatie, expliciete beurtregelingen en structurerende communicatiemethoden aanbevolen.