Hersenstamletsel

Hersenstamletsel is beschadiging aan de hersenstam, het gebied dat de hersenen met het ruggenmerg verbindt en de basisfuncties van het lichaam reguleert. De hersenstam bestaat uit de medulla oblongata, de pons en de mesencephalon (middenhersenen). Deze structuur beheert ademhaling, hartslag, bloeddruk, arousal en de doorgifte van veel craniale zenuwen. Letsel aan de hersenstam kan direct levensbedreigend zijn en leidt vaak tot ernstige neurologische uitval.

Oorzaken zijn onder meer traumatisch hoofdletsel door een botsing of val, penetrerende verwondingen en niet-traumatische oorzaken zoals beroerte (bloedingen of infarct), hypoxie/anoxie, tumoren, infecties of metabole stoornissen.

Klinische presentatie varieert met de aard en omvang van het letsel. Mogelijke verschijnselen zijn verminderd bewustzijn of coma, verlies of afname van hersenstamreflexen (pupilreactie, corneareflex, slik- en hoestreflexen), ademhalings- en cardiovasculaire instabiliteit, en afwijkingen van motorische of gezichtsfuncties. In sommige gevallen kan locked-in syndroom optreden, waarbij men bewuste intentie heeft maar bijna alle bewegingen ontbreekt.

Diagnose wordt gesteld op basis van klinisch onderzoek en beeldvorming. Na noodstabilisatie volgen CT-scan en, indien nodig, MRI om bloedingen, infarcten of structurele letsels vast te stellen. Neuroweefs reflexen en ademhaling worden regelmatig beoordeeld; EEG en bloedonderzoek kunnen onderliggende oorzaken helpen aanwijzen.

Behandeling richt zich op levensondersteuning en behandeling van de oorzaak. Dit omvat bewaking van de luchtweg en ademhaling, bloeddrukregulatie, en eventuele chirurgische maatregelen bij compressie of bloedingen. Rehabilitatie en multidisciplinaire zorg zijn vaak nodig. De prognose varieert sterk en hangt af van de aard en ernst van het letsel.