HLBwaarden

HLBwaarden, kort voor hydrophilic-lipophilic balance waarden, zijn numerieke indicatoren die worden gebruikt in de colloïd- en oppervlaktechemie om de emulsifier-eigenschappen van surfactanten en hun mengsels te voorspellen. Het concept werd geïntroduceerd door Griffin in 1949 en dient als hulpmiddel bij de selectie van emulsifiers en bij het ontwerpen van emulsies.

Wat zijn HLBwaarden? Ze geven de verhouding aan tussen het hydrofiele (wateraantrekkende) en lipofiele (olieaantrekkende) deel van een molecuul. HLB is een semi-empirische maatstaf die aangeeft of een stof eerder een water-in-olie (W/O) of een olie-in-water (O/W) emulsie stabiliseert. Over het algemeen wijst een hogere waarde op een meer hydrofiele stof en een lagere waarde op een meer lipofiele stof. Voorbeelden: Span 80 (sorbitan oleaat) heeft ongeveer HLB 4,3, Tween 80 (polysorbaat) ongeveer HLB 15,0.

Toepassingen en gebruik. HLBwaarden worden gebruikt bij de selectie van emulsifiers voor O/W- en W/O-emulsies, bij het bepalen van mengsels van stoffen om een gewenst emulsiëringsgedrag te bereiken, en in cosmetica, voedingsmiddelen, farmacie en agrochemie. Soms wordt een gewenste HLB-waarde toegeschreven aan een specifieke olie of fase zodat een passend mengsel van emulsifiers wordt gekozen om de stabiliteit te verbeteren.

Berekening en methoden. Het begrip wordt doorgaans berekend met methoden zoals Griffin, Davies of andere benaderingen die de hydrophiele en lipofiele delen van een molecuul in beschouwing nemen. Het blijft een benadering; verschillende berekeningsmethoden leveren afwijkingen op en afstamming van de emulsiemethode, temperatuur en pH kunnen de effectiviteit beïnvloeden.

Beperkingen. HLB is een nuttige gids, maar geen garantie voor emulsion-stabiliteit. Werkelijke prestaties hangen af van factoren zoals de oliephase, mengverhouding, viscositeit, mengparameters, temperatuur en compatibiliteit met andere ingrediënten.

Zie ook. Hydrophilic-lipophilic balance, emulsie, surfactant, emulsiemodellering.