Feitenlaatheid

Feitenlaatheid, ook wel feitelijkheid genoemd, is de mate waarin een bewering overeenkomt met wat objectief vaststaat en kan worden geverifieerd. Het begrip speelt een cruciale rol in journalistiek, wetenschap en openbaar bestuur, waar betrouwbare informatie essentieel is voor verantwoording en besluitvorming.

Een hoge feitenlaatheid vereist heldere definities van wat telt als feit, en een duidelijke scheiding tussen feiten en interpretaties. Verificatie vindt plaats via fact-checking, bronkritiek en triangulatie; data en bronnen moeten reproduceerbaar en controleerbaar zijn. In veel domeinen geldt dat feiten worden ondersteund door meerdere onafhankelijke bronnen of door primaire gegevens.

Feitenlaatheid is nooit absoluut; feiten kunnen onzekerheden bevatten en context kan de interpretatie beïnvloeden. Daarom worden vaak gradaties gehanteerd, met aandacht voor onzekerheid en het onderscheid tussen correlatie en causaliteit. Het voortdurend herzien van feiten bij nieuw bewijsmateriaal is een kenmerk van een betrouwbare informatiecultuur.

Toepassingen en uitdagingen: media, wetenschap en beleid hebben baat bij hoge feitenlaatheid, terwijl misinformatie kan ontstaan bij gebrek aan verificatie of vertekeningen. Cultuur- en taalverschillen, tijdsafhankelijke data en complexe statistieken maken de beoordeling soms voorzichtig en ingewikkeld.