Egnetheid

Egnetheid is een begrip in het Nederlands dat verwijst naar de kwaliteit van iets of iemand om geschikt te zijn voor een bepaald doel of een specifieke situatie. Het omvat zowel praktische geschiktheid, zoals de bruikbaarheid van een gereedschap of methode, als de gepastheid van gedrag of voorstellen in sociale en institutionele contexten. In het ene geval gaat het om efficiëntie en functionaliteit; in het andere om normen van passendheid en omgang.

Het woord is afgeleid van het bijvoeglijk naamwoord egnet, dat geschikt betekent, en wordt gevormd met het achtervoegsel -heid om een abstracte eigenschap te benoemen. Het is verwant aan het Duitse geeignet en wordt in het Nederlands vaker gebruikt in formele of vakmatige teksten.

In vakgebieden zoals recht, beleid en filosofie dient egnetheid als criterium bij beoordeling of een maatregel, een voorstel of een persoon geschikt is voor een specifieke taak of rol. In de moraalfilosofie kan egnetheid verwijzen naar de gepastheid van handelingen in een gegeven morele context. In het alledaagse taalgebruik is egnetheid formeler dan bijvoorbeeld geschiktheid of passendheid; mensen spreken vaker van geschiktheid in dagelijkse contexten.

Een voorbeeld: “De egnetheid van dit gereedschap voor de taak is aangetoond.” Een ander: “Zijn gedrag toonde een gebrek aan egnetheid voor een dergelijke situatie.” Het begrip roept voortdurend een combinatie van functionele capaciteit en maatschappelijke passendheid in het bewustzijn.