Dosisverhoging

Dosisverhoging, in de medische context ook wel dose-escalatie genoemd, is het proces waarbij de hoeveelheid geneesmiddel die een patiënt krijgt geleidelijk wordt verhoogd over een bepaalde periode. Het doel is om bijwerkingen te beperken terwijl een bevredigende therapeutische respons wordt nagestreefd.

In de klinische praktijk gebeurt dosisverhoging meestal volgens een titratieschema: men begint met een lage initiële dosis en verhoogt deze stap voor stap, vaak met vooraf vastgestelde intervallen en maximale grenzen. De snelheid en omvang van verhoging hangen af van het type geneesmiddel, de tolerantie van de patiënt, en de beoogde werking.

Dosisverhoging komt voor bij veel medicijnen, zoals pijnstillers, antidepressiva, bloeddrukmiddelen en antipsychotica, maar ook in oncologische behandelingen en bij immunotherapieën. In klinische onderzoeken wordt dose-escalatie gebruikt om de maximale veilige dosering (maximale verdraagbare dosis, MTD) te bepalen.

Het tijdsverloop van een verhoging houdt rekening met de farmacokinetiek: sommige middelen hebben een langdurige opbouw naar steady state. Ook interacties met andere medicijnen en organenfuncties (lever, nieren) beïnvloeden wanneer en hoeveel mag worden verhoogd.

Belangrijke aandachtspunten zijn monitoring op bijwerkingen, doseerfouten en contradicties zoals zwangerschap, lever- of nierziekten, en leeftijd. Onjuiste of te snelle dosisverhoging kan leiden tot ernstigere bijwerkingen of toxiciteit en vereist medische supervisie.

In samenvatting is dosisverhoging een gecontroleerde aanpassing van medicatiedosis om balans te vinden tussen effectiviteit en veiligheid, meestal uitgevoerd onder begeleiding van een zorgprofessional met gepersonaliseerde evaluatie.