Dooskwallen

Dooskwallen (klasse Cubozoa) zijn een kleine groep neteldieren (Cnidaria) die gekenmerkt wordt door een kubusvormige klok. Ze komen voor in tropische en subtropische zeeën, vooral in de Indo‑Pacifische regio, maar ook in andere warme wateren. Bekende soorten zijn Chironex fleckeri en Carukia barnesi.

Anatomie en gedrag: dooskwallen hebben een vierkante of kubusvormige bel met tentakels of netelranken aan de hoeken. Ze beschikken over relatief complexe zintuiglijke structuren, waaronder rhopalia met camera‑achtige ogen die beweging en lichte contrasten waarnemen. In vergelijking met veel andere kwalsoorten zijn veel dooskwallen actieve zwemmers en snelle jagers die voornamelijk op vissen en kleine ongewervelden jagen.

Giftigheid en interactie met mensen: veel soorten hebben krachtige nematocysten met sterk werkende venom die pijnlijke steken of, in zeldzamere gevallen zoals bij Chironex fleckeri, levensbedreigende reacties kunnen veroorzaken. Kleine soorten, zoals sommige Carukia, worden geassocieerd met Irukandji‑syndroom, een ernstig medisch beeld. Antivenom en medische protocollen bestaan voor enkele soorten; lokale waarschuwingen en preventieve maatregelen zijn belangrijk in getroffen gebieden.

Levenscyclus en ecologie: de levenscyclus omvat meestal vrijzwemmende medusa‑stadia en een polypstadium dat zich kan vasthechten en nieuwe medusen kan produceren. Populaties en waarnemingen worden beïnvloed door factoren als watertemperatuur, kustontwikkeling en visserijactiviteiten. Dooskwallen zijn onderwerp van onderzoek vanwege hun unieke zintuigelijke systemen en toxines.