Cohesiekrachten

Cohesiekrachten zijn de krachten die deeltjes van dezelfde stof bij elkaar houden. Ze zorgen ervoor dat een stof zijn structuur behoudt en hebben een belangrijke invloed op eigenschappen zoals kook- en smeltpunt, oppervlaktespanning en viscositeit. De term verwijst doorgaans naar intermoleculaire interacties tussen moleculen of atomen in een bulktoestand (gas, vloeistof of vast). Sterkere cohesiekrachten gaan meestal gepaard met hogere kook- en smeltpunten en een hogere oppervlaktespanning.

Cohesiekrachten ontstaan vooral uit intermoleculaire interacties: waterstofbruggen in water en vele biologische verbindingen, dipool-dipoolkrachten en London-dispersiekrachten tussen niet-polaire moleculen. In sommige materialen leveren ook bindingen tussen atomen een rol, zoals metallische bindingen of covalente netwerken. Het belangrijkste onderscheid met adhesiekrachten is dat cohesie de aantrekkingskracht is tussen deeltjes van dezelfde stof; adhesie is de aantrekkingskracht tussen deeltjes van verschillende stoffen.

Deze krachten verklaren onder meer waarom water als stof een relatief hoog kookpunt heeft, waarom water oppervlaktespanning vertoont en waarom capillaire werking voorkomt in planten. De aard en sterkte van cohesie beïnvloeden bovendien de dichtheid van vloeistoffen, hun viscositeit en de stabiliteit van fasetransities.

Voorbeelden: water heeft sterke waterstofbruggen; metalen kennen metallische bindingen die cohesie bepalen; niet-polaire moleculen vertonen vooral London-dispersiekrachten.