Calibratieexperimenten

Calibratie-experimenten zijn systematische metingen die gericht zijn op het vaststellen van de relatie tussen een meetinstrument en een referentiestandaard, met als doel meetresultaten te koppelen aan erkende referentiewaarden. Ze leveren kwantificeerbare kenmerken op zoals offset (bias), gain, lineariteit en drift, en dragen bij aan de traceerbaarheid van metingen.

De opzet omvat het selecteren van betrouwbare referentiestandaarden met bekende waarden, het waarborgen van traceerbare metingen, en het controleren van omgevingscondities (temperatuur, druk, vocht). Men voert meerdere meetpunten uit over het bereik van interesse en registreert bij elke stap zowel de instrumentuitvoer als de referentiewaarde. Data worden geanalyseerd met kalibratiemodellen (bijv. lineaire of polynomiale relaties) en de pasvorm bepaalt de kalibratiefactoren en de bijbehorende onzekerheden.

Er bestaan verschillende typen calibraties: statische kalibraties (op een vast punt) en dynamische kalibraties (met tijdsafhankelijke respons); single-point en multi-point kalibraties; en calibraties gericht op specifieke instrumenten zoals temperatuurmeters, druksensoren, massawegers of spectrometers.

Daarnaast is validatie van resultaten en beoordeling van meetonzekerheden essentieel. Herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid worden beoordeeld, en een onzekerheidsbudget wordt opgesteld volgens gangbare normen. Belangrijke bronnen van onzekerheid zijn referentiemeting, instrumentfout, omgevingsinvloeden en modelkeuzes.

De bevindingen worden vastgelegd in een kalibratiecertificaat of rapport, inclusief de traceerbaarheid naar nationale of internationale standaarden. Kalibratierondes krijgen vaak een geldigheidsduur en vereisen periodieke herkalibratie om de meetnauwkeurigheid te waarborgen.