Bestaanskwaliteit

Bestaanskwaliteit is een Nederlands begrip dat de kwaliteit van bestaan beschrijft van een individu of groep, gezien als de combinatie van materiële omstandigheden en sociale en existentiële dimensies die nodig zijn om met waardigheid te kunnen leven. Het concept gaat verder dan louter welvaart en omvat ook vrijheid, rechten, sociale verbindingen en kansen om te kunnen participeren in de samenleving.

De dimensies van bestaanskwaliteit omvatten onder meer materieel welvaart en inkomen, gezondheid en zorgtoegang, huisvesting en veiligheid, werk en onderwijs, maar ook sociale inclusie, autonomie, beheer over het eigen leven, privacy en zingeving. Daarnaast speelt de leefomgeving een rol, zoals milieu, woonkwaliteit en toegang tot publieke voorzieningen. Het begrip legt nadruk op een breed welbevinden, waarin mensen niet alleen materieel maar ook sociaal en existentiëel gesteund worden.

Metingen van bestaanskwaliteit combineren vaak objectieve indicatoren (inkomen, werkloosheid, woningkwaliteit, gezondheidszorg) met subjectieve indicatoren (levenstevredenheid, veiligheid, gevoel van zingeving). In beleid en onderzoek wordt het gebruikt om welzijnsuitkomsten te volgen en prioriteiten te bepalen binnen sociale, woon- en gezondheidsbeleid. Het concept komt vooral voor in de Nederlandse en Vlaamse beleidsdiscoursen en sluit aan bij bredere discussies over welzijn, inclusie en menselijke waardigheid.

Kritisch gezien kan bestaanskwaliteit variëren tussen culturen en groepen, en er is discussie over de beste indicatoren en het evenwicht tussen algemene normen en distributieve rechtvaardigheid. Zie ook levenskwaliteit en bestaanszekerheid.