Beleefdheidsregels

Beleefdheidsregels zijn sociale normen die bepalen hoe mensen met elkaar omgaan en respect tonen in verschillende situaties. Ze geven aan welke taal, gebaren en timing gepast zijn om harmonie en duidelijkheid te vergemakkelijken. Hoewel de precieze regels per cultuur en context kunnen verschillen, hebben veel samenlevingen gemeen dat vriendelijkheid, aandacht voor anderen en behoud van gezicht belangrijk zijn.

Belangrijke onderdelen zijn onder meer taalgebruik en aanspreekvormen: het onderscheid tussen formeel u en informeel jij of je, afhankelijk van de relatie en setting. Hulpmiddelen zoals alstublieft en dank u wel, excuses bij fouten of ongemakken, en passende afsluitingen in gesprekken dragen bij aan de beleefdheid. Groetgewoonten variëren, maar een beleefde begroeting en een handdruk of knik zijn in veel situaties gepast.

Beleefdheidsregels gelden ook in gedrag rondom tijd en ruimte: op tijd komen, luisteren zonder onderbreken, rekening houden met privacy en persoonlijke grenzen, en gepaste uitnodigingen. Tafelmanieren, gespreksvolgorde en het vermijden van luidruchtig of agressief gedrag kunnen per setting verschillen, maar dienen vaak als basisnormen in familie-, school- en werksferen.

Digitale beleefdheidsregels hebben extra aandacht gekregen door e-mail- en chatcommunicatie: duidelijke onderwerpen, een respectvolle toon, en een passende afsluiting zijn gewenst; het kiezen van een passende toon en tijdige reacties dragen bij aan professionele omgang.

Intercultuur zijn tolerantie en aanpassingsvermogen vereist, aangezien wat in de ene cultuur als normaal geldt, in een andere context als onbeleefd kan worden ervaren. Zie ook etiquette, omgangsvormen en netiquette.