Belastingsdosis

Belastingsdosis is een begrip uit de toxicologie en milieugezondheidswetenschappen dat verwijst naar de totale hoeveelheid van een chemische stof die een organisme gedurende een bepaalde periode in het lichaam heeft opgebouwd door blootstelling uit verschillende bronnen en via verschillende routes, zoals inhalatie, ingestie en dermale absorptie. Het houdt rekening met wat er in het lichaam gebeurt na toegang tot de stof: absorptie, distributie, metabolisme en uitscheiding.

In de praktijk onderscheidt men externa blootstelling (de blootstelling aan de omgeving) en de interne dosis of lichaamsbelasting (de hoeveelheid stof die in het lichaam aanwezig blijft of is opgenomen). Belastingsdosis geeft een beeld van de cumulatieve blootstelling en kan het risico op gezondheidsklachten beter weergeven dan een enkele dosis op een bepaald moment.

Berekening en meting kunnen gebaseerd zijn op blootstellingsschattingen, biomonitoring en fysiologisch-gebaseerde farmacokinetische modellen. Externe blootstelling wordt vaak berekend vanuit concentraties in lucht, water, voedsel en productgebruik, gecombineerd met contacttijden en lichaamsgewicht. Interne dosis wordt vaak geschat met biomarkers in bloed of urine of via modellen die externe blootstelling vertalen naar lichaamspijsing en -verdeling. Eenheden zijn onder meer mg/kg lichaamsgewicht per dag of mg/kg lichaamsgewicht over een bepaalde periode; bij sommige toepassingen spreekt men ook van totale mg per dag.

Belastingsdosis is vooral van belang voor risicobeoordeling en regelgeving, omdat zij rekening houdt met cumulatieve blootstelling en individuele variabiliteit. Beperkingen zijn onder meer onzekerheden in blootstellingsschattingen en verschillen tussen individuen in absorptie en verwerking.