Aldehydefixeermiddelen

Aldehydefixeermiddelen zijn fixatiemiddelen die aldehydegroepen bevatten en worden gebruikt om weefsels te conserveren door covalente kruisverbindingen tussen eiwitten te vormen. Deze cross-linking stabiliseert cel- en weefsstructuren en voorkomt degradatie, waardoor morfologie en ultrastructuur behouden blijven. Formaldehyde-gebaseerde fixatieven zijn het meest gangbaar voor lichtmicroscopie en immunohistochemie; voor elektronemikroscopie worden vaak sterke fixatieve stoffen toegepast, zoals glutaraldehyde.

Belangrijkste aldehydefixeermiddelen zijn formaldehyde (meestal als 4% formaldehyde in gebufferde oplossing, neutraal gebufferd formaline, NBF) en glutaraldehyde (ongeveer 2–3% in gebufferde buffer). Glyoxaal wordt in sommige laboratoria ingezet. Formaldehyde zorgt voor snelle penetratie en brede compatibiliteit met routine histologie; glutaraldehyde levert stevige ultrastructuur maar kan epitopenmaskering veroorzaken en vereist doorgaans andere fixatievoorwaarden voor immunohistochemie.

Toepassing en overwegingen: fixatie afhankelijk van weefselgrootte, temperatuur en tijd. Voor routine histologie is neutraal gebufferd formaline de standaard; voor elektronemikroscopie is glutaraldehyde de voorkeurskeuze, vaak gevolgd door osmiumtetroxide postfixatie. Nadelen zijn autofluorescentie en epitope-maskering; formaldehyde-cross-linking bemoeilijkt soms nucleïnezurenextractie, waardoor antigen retrieval of speciale protocollen voor IHC en moleculaire analyses nodig kunnen zijn. Alternatieve fixatieven of aangepaste protocollen kunnen gewenst zijn afhankelijk van het doel.

Veiligheid: aldehydefixeermiddelen zijn giftig en potentieel kankerverwekkend; gebruik in goed geventileerde ruimten, met passende persoonlijke beschermingsmiddelen en correcte opslag en verwijdering volgens lokale regelgeving.