Afwijzen

Afwijzen is een Nederlands werkwoord met de betekenis iemand of iets niet accepteren of afkeuren. Het wordt gebruikt voor het afwijzen van een verzoek, aanvraag, voorstel, uitnodiging of sollicitatie, maar ook in persoonlijke relaties wanneer iemand iemand anders afwijst.

Het werkwoord bevat het separabele prefix af-, wat betekent dat het in sommige zinnen uit elkaar kan worden gehaald. In de tegenwoordige tijd klinkt het bijvoorbeeld: ik wijs af, jij wijst af, wij wijzen af. Het voltooid deelwoord is afgewezen. Daarnaast is afwijzend een bijvoeglijk naamwoord met de betekenis afkerend of afkeurend, en de zelfstandige naamwoordenafwijzing verwijst naar de handeling of het resultaat van afwijzen, oftewel een rejection.

Kenmerkende gebruikscontexten zijn formele of officiële afwijzingen, zoals een sollicitatie of een aanvraag die niet wordt toegekend, maar ook minder formele situaties zoals een uitnodiging of voorstel dat niet wordt geaccepteerd. De werkwoordsvorm kan passief gebruikt worden in zinnen als “De aanvraag is afgewezen” of “De uitnodiging werd afgewezen.”

Afwijzen verschilt van weigeren: afwijzen legt de nadruk op het tegenovergestelde van accepteren en impliceert vaak een formele, expliciete afkeur van iets iemands aanbod of verzoek. In taalgebruik kan afwijzen in sommige contexten ook een afstandelijke of kille toon hebben, terwijl weigeren een bredere betekenis van onwil kan aangeven.

Zie ook afwijzing, afwijzend, en de verwante concepten zoals afwijzen van een beroep of klacht. Deze termen vormen samen het lexicon rondom het concept van afkeuren en uitsluiten in formele en informele communicatie.