Adequaatheidsbesluit

Adequaatheidsbesluit, ook wel adequacy decision genoemd, is een formele handeling van de Europese Commissie onder de AVG, waarin wordt vastgesteld dat een niet-EU-land, een gebied of een internationale organisatie een adequaat niveau van gegevensbescherming biedt voor persoonsgegevens uit de EU. Als zo’n besluit geldt, kunnen overdrachten naar dat land of die organisatie plaatsvinden zonder aanvullende waarborgen zoals standaardcontractclausules, onder voorbehoud van bepaalde voorwaarden.

Juridische basis en bereik: Adequaatheidsbesluiten staan genoemd in artikel 45 van de AVG. Ze zijn van toepassing op transfers naar derde landen of internationale organisaties buiten de EU en vullen andere transfermechanismen aan (zoals standaardcontractclausules of binding corporate rules).

Beoordelingscriteria: De Commissie beoordeelt het algemene beschermingsregime, de onafhankelijkheid en effectiviteit van toezichthouders, de rechten van betrokkenen en de beschikbaarheid van rechtsmiddelen. Ook wordt gekeken naar toegang van overheidsinstanties tot persoonsgegevens in het kader van nationale veiligheid en wetshandhaving, en naar afdwingbare rechten en effectief rechtsherstel voor individuen.

Operatie en intrekking: Een adequaatheidsbesluit geldt voor toekomstige overdrachten en blijft doorgaans van kracht totdat het wordt herzien, geschorst of ingetrokken. De Commissie kan besluiten herzien, schorsen of intrekken als het beschermingsniveau afneemt, de onderliggende wetgeving wijzigt, of de waarborgen niet worden nageleefd. Lidstaten en verwerkers moeten veranderingen monitoren.

Praktische implicaties: Adequaatheidsbesluiten vergemakkelijken gegevensstromen en verlagen de nalevingskosten, maar vereisen voortdurend toezicht. Waar geen adequaatheidsbesluit bestaat, kunnen overdrachten afhankelijk zijn van aanvullende waarborgen zoals standaardcontractclausules of derogaties onder de AVG; bij zorgen kunnen transfers worden beperkt of stopgezet.