zelftestproces

Een zelftestproces is een gestructureerde procedure waarbij een systeem zijn eigen toestand en functioneren onderzoekt aan de hand van ingebouwde diagnostische tests, zonder afhankelijk te zijn van externe input. Het doel is vroegtijdig vaststellen of kritieke onderdelen normaal werken en zo de betrouwbaarheid en veiligheid te waarborgen.

Het proces wordt toegepast in verschillende domeinen, waaronder computersystemen, embedded apparaten, industriële apparatuur, medische hulpmiddelen en voertuigen. Het ondersteunt operations- en onderhoudsbeslissingen door afwijkingen, storingen of veroudering aan het licht te brengen voordat ze tot uitval leiden. Zelftests kunnen functionele checks omvatten, hardwarediagnostiek, software-integriteitscontroles en tests op veiligheidssystemen.

Een typisch zelftestproces bevat meerdere fasen: initiatie van de test, selectie en volgorde van de tests afhankelijk van de context, uitvoering van de tests, evaluatie van de resultaten, rapportage en logging, en indien nodig foutafhandeling of herstelacties. De uitkomsten worden vaak vastgelegd als pass/fail-status en eventuele foutcodes of diagnostische gegevens worden geretourneerd voor verdere analyse.

Voorbeelden zijn de POST (Power-On Self-Test) bij computers, ingebouwde zelftesten in microcontrollers en PLC’s, of gezondheidschecks in cloud- en netwerkdiensten. In veiligheidskritieke omgevingen gelden aanvullende normen en eisen rondom testdekking, isolatie, redundantie en traceerbaarheid van testresultaten.

Ontwerpkeuzes bij een zelftestproces richten zich op niet-invasieve tests, minimale prestatie-impact, duidelijke foutmeldingen en effectieve integratie met onderhoudsprocessen. Bij migratie naar nieuwe systemen blijft het belangrijk om de testdekking en de interpretatie van resultaten periodiek te evalueren en bij te stellen.