wrijvingsproeven

Wrijvingsproeven zijn testen die plaatsvinden in de tribologie met als doel de weerstand tegen wrijving tussen twee oppervlakken in relatieve beweging te kwantificeren en vaak ook slijtage te evalueren. Daarbij wordt doorgaans een wrijvingskracht gemeten terwijl een opgelegde normale kracht op de contacten rust, zodat de wrijvingscoëfficiënt μ = F/N kan worden berekend.

Verschillende proefopstellingen komen voor, waaronder pin-on-disk, ball-on-flat en reciprocating (lineaire) slijtageproeven. Een proef kan gericht zijn op statische wrijving of op kinetische wrijving tijdens continue beweging. Naast de wrijvingscoëfficiënt worden vaak slijtage-indicatoren verzameld, zoals slijtagekrassen, volumeverlies of oppervlaktevervorming.

Testcondities variëren sterk en omvatten droog wrijven versus gesmeerde omstandigheden, normale belasting, sliding snelheid, bewegingstype en testduur. Ook omgevingsfactoren zoals temperatuur en vochtigheid spelen een rol. De resultaten hangen af van materialen (counterbody en te testen materiaal), oppervlaktestructuur en hardheid, evenals van eventuele coatings of lubricanten. Gegevens uit wrijvingsproeven worden gebruikt bij materiaalonderzoek, evaluatie van coatings en slijtagemaatregelen, en bij ontwerpkeuzes waar wrijving en slijtage van belang zijn.

Standaarden en normen vanuit ISO en ASTM geven methoden voor apparatuur, testprocedures en rapportage, maar de concrete keuze van testconfiguur is afhankelijk van de toepassingscontext en relevante servicevoorwaarden. Beperkingen van wrijvingsproeven zijn onder meer schaal- en representativiteitsverschillen met in-service omstandigheden en de gevoeligheid voor testerelated parameters.