warmbloedig

Warmbloedig is een term die gebruikt wordt voor organismen die hun lichaamstemperatuur relatief constant kunnen houden, meestal door interne metabole processen. Dit staat in tegenstelling tot koudbloedige (ectotherme) dieren, wier temperatuur sterk afhankelijk is van de omgeving. In de wetenschappelijke literatuur wordt meestal gesproken van endothermie. De meeste warmbloedige dieren behoren tot de zoogdieren en de vogels, maar ook sommige vissen vertonen endothermische eigenschappen.

De kern van warmbloedigheid is het vermogen om een stabiele lichaamstemperatuur te handhaven, terwijl de omgeving kan variëren. Dit wordt bereikt door een combinatie van een hoge stofwisseling, isolatie door vacht, veren of vetlagen, en thermoregulerende mechanismen zoals vasoconstrictie en vasodilatatie, rillingen en, bij sommige zoogdieren, warmteproductie via bruin vetweefsel.

Voordelen van warmbloedigheid zijn onder meer dat dieren actief kunnen blijven in koude en wisselende klimaten, wat jagen en voortplanting vergemakkelijkt. Nadelen zijn de hoge energiebehoefte en de noodzaak voor regelmatig voedsel, wat kan leiden tot kwetsbaarheid bij schaarse hulpbronnen.

Voorbeelden van warmbloedige dieren zijn de meeste zoogdieren en vogels, zoals mensen, herten, vleermuizen, eekhoorns, kippen en arenden. Sommige vissen, met name tonijnen en bepaalde haaien (lamniden), vertonen regionale endothermie en kunnen lichaamstemperatuur hoger houden dan de watertemperatuur in delen van hun lichaam.