vuurballen

Vuurballen is een Nederlandse term die kan verwijzen naar verschillende verschijnselen en voorwerpen die in de vorm van een bol vlammen of licht uitstralen. De benaming wordt in uiteenlopende contexten gebruikt, van natuurkunde en vuurwerk tot folklore en populaire cultuur. Doordat de betekenis afhankelijk is van context is er geen enkele definitieve definitie van wat een vuurbal precies is.

Een van de bekendste betekenissen in de wetenschappelijke literatuur is ball lightning, in het Nederlandse vaak aangeduid als een vuurbol of vujbol. Dit is een zeldzaam atmosferisch verschijnsel waarbij een heldere, bolvormige verschijning gedurende korte tijd in of nabij onweersbuien kan verschijnen. De oorzaak is onderwerp van onderzoek en hypotheses variëren van geïoniseerd stof in de lucht tot plasmastraling die door elektrische velden wordt gestabiliseerd. Waarnemingen zijn vaak sporadisch en de realistische reproduktiemogelijkheden ontbreken.

In de vuurwerk- en podiumkunstwereld wordt het woord gebruikt voor gecontroleerde vuurballen als speciaal effect. Dergelijke vuurballen worden ontworpen om kortdurende, ronde vlammen of lichten te produceren voor spektakel, vaak met een draagbare behuizing en beveiligde brandstofbron. Veilige werking en professionele uitvoering staan voorop.

In traditionele verhalen en volkscultuur verschijnen vuurballen eveneens als mythische verschijningen, soms als gunstige of juist benauwde lichtbollen die plotseling in de lucht bewegen en verdwijnen.

Zie ook: bolbliksem, vuurbol, vuurwerk.