vruchtwater

Vruchtwater is de heldere vloeistof die de foetus omgeeft in de amnionische zak tijdens de zwangerschap. Het biedt mechanische bescherming tegen stoten, reguleert de temperatuur en laat de foetus vrij bewegen, wat bijdraagt aan de ontwikkeling van botten en spieren, en aan de long- en darmfunctie. Naast water bevat het elektrolyten, eiwitten, hormonen en foetale cellen.

Productie en samenstelling: in het vroege stadium komt vruchtwater voor een groot deel uit het filtraat van maternale bloed. Vanaf het tweede trimester neemt de foetale urine een dominante rol in, aangevuld met afgifte via de longen en het vruchtvlies. Het vruchtwater wordt voortdurend vernieuwd en blijft doorgaans neutraal tot licht geel van kleur; bij meconiumwerking kan de kleur donkerder zijn.

Volume en meting: het normale vruchtwatervolume neemt toe tot ongeveer 800–1000 milliliter tegen het eind van de zwangerschap. Klinisch kan men de hoeveelheid inschatten met echografie, met name via de AFI (amniotic fluid index) of de enkelvoudige diepste pocketmethode.

Klinische relevantie: vruchtwateranalyse wordt gebruikt bij medische indicaties zoals genetische testing of infectieonderzoek (amniocentese). In de late zwangerschap kan de longrijping worden beoordeeld aan de hand van laboratoriummarkers in het vruchtwater, zoals de L/S-ratio en aanvullende parameters.

Afwijkingen en complicaties: te weinig vruchtwater kan verschijnen bij groeiachterstand, placentale insufficiëntie of vroegtijdige membraanruptuur; te veel vruchtwater komt voor bij bepaalde aangeboren afwijkingen of maternale diabetes. Meconiumhoudend vruchtwater kan wijzen op foetale stress en vereist beoordeling.