membraanruptuur

Membraanruptuur is het scheuren of doorbreken van een membraan. In de biologie verwijst de term meestal naar ruptuur van het plasmamembraan of van membraanstructuren in organellen, wat kan leiden tot verlies van celbarrière en mogelijk celsterfte, afhankelijk van de context. In de medische obstetrie spreekt men doorgaans van ruptuur van de vruchtwaterzak.

Ruptuur van de vruchtwaterzak (ROM) kan spontaan optreden tijdens de bevalling of worden geïnduceerd. Wanneer dit voor 37 weken zwangerschap gebeurt, spreken we van vroegtijdige ruptuur van de membranen (PPROM); bij 37 weken of later is PROM gebruikelijk. PPROM vergroot de kans op infectie, vroege bevalling en foetale complicaties.

Oorzaken en risicofactoren zijn onder meer mechanische belasting van de membranen, verzwakte membraanstructuur door eerder infecties of ontstekingen, polyhydramnion, trauma of medische ingrepen, en roken. Voor PPROM zijn risicofactoren onder meer eerdere PROM, vaginale infecties, multipariteit en een korte cervix.

Diagnose en behandeling zijn afhankelijk van zwangerschapsduur en tekenen van infectie of foetale distress. Diagnose wordt gesteld op basis van geschiedenis, speculumonderzoek en tests zoals nitrazinevlek of ferningpatroon. Bij PROM na 37 weken wordt meestal bevalling ingezet. PPROM (<34 weken) vereist meestal opname met antibiotica om infectie te voorkomen, corticosteroïden voor longrijping en, indien nodig, magnesiumsulfaat voor neuroprotectie; verdere monitoring en behandeling richten zich op het voorkomen van infectie en het bewaken van de foetale toestand.

Complicaties omvatten infectie (chorioamnionitis), vroeggeboorte en oligohydramnion. In de celbiologie kan membraanruptuur ook leiden tot celschade; cellen kunnen beschadigde membranen resealen en herstellen via membranreparatieprocessen.